Serbest Meslek Makbuzu Nasıl Hesaplanır?
Serbest meslek erbapları, sundukları hizmetler karşılığında fatura yerine serbest meslek makbuzu düzenlerler. Vergi mevzuatına göre önemli bir belge olan bu makbuz, gelirlerin doğru beyan edilmesi ve vergisel yükümlülüklerin yerine getirilmesi açısından kritik bir rol oynar. Ancak birçok kişi, serbest meslek makbuzu düzenlerken brüt ve net tutarların nasıl hesaplanacağını tam olarak bilememektedir.
Bu yazımızda, serbest meslek makbuzu nasıl hesaplanır, hangi vergilerin dikkate alınması gerektiğini ve 2025 yılına göre güncel oranları detaylı bir şekilde ele alacağız.
Serbest Meslek Makbuzu Nedir?
Serbest Meslek Makbuzu (SMM), serbest meslek faaliyetinde bulunan kişilerin sundukları hizmet karşılığında düzenlemek zorunda oldukları yasal bir belgedir.
Avukatlar, mali müşavirler, doktorlar, diş hekimleri, sanatçılar ve danışmanlar gibi serbest çalışan profesyoneller, verdikleri hizmetin karşılığında bu makbuzu keserler.
Makbuz, hem hizmet sunan kişi hem de hizmet alan taraf için mali bir kayıttır ve Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından kontrol edilen sistemlere kaydedilmelidir.
Serbest Meslek Makbuzu Hesaplamasında Dikkate Alınan Unsurlar
Serbest meslek makbuzu hazırlanırken, aşağıdaki üç temel unsur dikkate alınır:
Brüt Hizmet Bedeli: Sunulan hizmetin vergiler dahil edilmeden önceki toplam bedeli.
Gelir Vergisi Stopajı: Hizmet alan kişi tarafından kesilerek vergi dairesine ödenir.
Katma Değer Vergisi (KDV): Hizmet sunan kişi tarafından eklenerek tahsil edilir ve beyan edilir.
Serbest Meslek Makbuzu Nasıl Hesaplanır? (Adım Adım)
1. Brüt Ücret Belirlenir
Hizmet karşılığında alınacak toplam bedel brüt olarak belirlenir. Örneğin:
➡️ Brüt hizmet bedeli = 10.000 TL
2. Gelir Vergisi Stopajı Hesaplanır
Gelir Vergisi Kanunu’na göre, serbest meslek faaliyetlerinden elde edilen gelirler üzerinden %20 oranında stopaj yapılır.
Hesaplama:
➡️ 10.000 TL x %20 = 2.000 TL (Stopaj)
Bu tutar, hizmeti alan tarafından vergi dairesine ödenir.
3. Katma Değer Vergisi (KDV) Eklenir
Serbest meslek faaliyetleri için KDV oranı %20‘dir. Ancak bazı özel hizmetlerde (eğitim, sağlık gibi) farklı oranlar uygulanabilir.
Hesaplama:
➡️ 10.000 TL x %20 = 2.000 TL (KDV)
Bu tutar, hizmet sunan kişi tarafından fatura tutarına eklenir.
4. Net Tahsil Edilecek Tutar Bulunur
Net tahsil edilecek tutar şu şekilde hesaplanır:
➡️ Brüt Hizmet Bedeli – Stopaj + KDV
Örnek Hesaplama:
Brüt hizmet bedeli: 10.000 TL
Stopaj: 2.000 TL
KDV: 2.000 TL
➡️ 10.000 TL – 2.000 TL + 2.000 TL = 10.000 TL (Tahsil edilecek tutar)
Yani serbest meslek erbabı, hizmet karşılığında net 10.000 TL alacaktır, fakat stopaj ve KDV işlemleri belgelenmiş olacak.
Serbest Meslek Makbuzu Düzenlerken Dikkat Edilmesi Gerekenler
E-Serbest Meslek Makbuzu (e-SMM) Zorunluluğu: 2020 yılından itibaren belirli ciroyu aşan serbest meslek erbapları için e-SMM zorunlu hale gelmiştir.
Zamanında Düzenleme: Hizmet verildikten sonra en geç 7 gün içinde makbuz kesilmelidir.
Gelir ve KDV Beyanı: Tahsil edilen KDV, aylık olarak KDV beyannamesinde; elde edilen gelir, yıllık gelir vergisi beyannamesinde bildirilmelidir.
Stopaj Takibi: Hizmet alan firma, kesilen stopajı Muhtasar Beyanname ile ilgili vergi dairesine yatırmalıdır.
Sonuç: Serbest Meslek Makbuzunu Doğru Hesaplayın, Vergi Risklerini Önleyin
Serbest meslek makbuzu düzenlerken doğru hesaplama yapmak, hem gelirlerin doğru beyanı hem de olası vergi cezalarının önlenmesi açısından büyük önem taşır. Brüt tutar, stopaj oranı ve KDV oranı doğru bir şekilde belirlenmeli, e-SMM düzenlemeleri eksiksiz takip edilmelidir.
Eğer serbest meslek faaliyeti yürütüyorsanız veya makbuz düzenleme sürecinde tereddütleriniz varsa, Berkay İnci Avukatlık ve Arabuluculuk üzerinden bizimle iletişime geçebilirsiniz. Uzman ekibimiz, serbest meslek işlemlerinizin doğru, yasalara uygun ve güvenli şekilde yürütülmesi için yanınızda!
📩 Hemen şimdi danışmanlık alın, kazancınızı güvence altına alın!