1.Mirasın Kabulü ve Reddi
1.1. Reddi Miras (TMK m. 606–611)
- Reddi Süresi: Miras bırakanın ölümünü öğrendiği tarihten itibaren 3 ay; bu süre içinde reddedilmezse mirası istisnaen 1 yıl içinde ret hakkı saklıdır (TMK m. 607/I).
- Şekil: Sulh Hukuk Mahkemesi’ne yazılı beyanla başvuru; ret kaydı nüfus kütüğüne işlenir.
1.2. Kabule Rızaen ve Şarta Bağlı Kabul (TMK m. 609–610)
- Şarta Bağlı Kabul: Miras bırakanın borçtan feragat şartı koyması hâlinde; borç miktarı tanınacak miras miktarını aşarsa miras reddedilmiş sayılır.
- Rızaen Kabul: Ölüm döşeğindeki mirasçı, süresiz kabul beyânı.
2.Mirasçılık Belgesi (TMK m. 602)
- Başvuru Yeri: Miras bırakanın ölüm tarihi itibarıyla son ikametgâhının bulunduğu Nüfus Müdürlüğü veya Sulh Hukuk Mahkemesi.
- Gerekli Belgeler: Ölüm belgesi, nüfus kayıt örneği, mirasçılık bildirimi, varsa vasiyetname.
- İtiraz ve Düzeltme: Mirasçılık belgesine itiraz, Sulh Hukuk Mahkemesi’nde 2 hafta içinde yapılır (HMK m. 324).
3.Miras Ortaklığının Giderilmesi (İzale-i Şuyu)
3.1. Dava Konusu ve Görev
- Konu: Ortaklığa konu taşınmaz ve hakların paylaşılması.
- Görevli Mahkeme: Sulh Hukuk Mahkemesi (HMK m. 4/I-c).
- Yetkili Mahkeme: Ortaklığın konusu taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi.
3.2. Usul ve Süreç
- Talep: Bir veya birkaç mirasçı tarafından dava açılır.
- Delil: Tapu kayıtları, mirasçılık belgesi, bilirkişi raporu (rayiç değer tespiti).
- Hüküm: Pay oranına göre tespiti; aynen taksim veya bedel tazminatı.
4.Tenkis (Miras İntikali Üzerinden İadî Talepler)
- Kapsam: Miras bırakanın sağlığındaki bağış ve avanslar (TMK m. 603).
- Dava Süresi: Mirasın kabulünden itibaren 1 yıl içinde Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvuru; her halükârda 10 yıl içinde hak düşürücü süre (BK m. 146).
- Sonuç: Mirasçının artı miras payından indirim veya diğer mirasçıya iade.
5.Vasiyetname ve Miras Sözleşmesi İptal Davası
Konu | Hüküm | Süre | Mahkeme |
---|---|---|---|
Vasiyetname Geçersizlik | Biçim, irade sakatlığı, usul | 5 yıl (TMK m. 590) | Asliye Hukuk Mahkemesi |
Miras Sözleşmesi İptali | Taraflar arası anlaşma | 5 yıl (TMK m. 585) | Asliye Hukuk Mahkemesi |
- Biçim Şartı: El yazısı, tanıklı, noter onaylı düzenleme kuralları.
- İrade Sakatlığı: Hile, korkutma, akıl hastalığı.
6.Zamanaşımı ve Hak Düşürücü Süreler
İşlem | Yasal Dayanak | Süre |
---|---|---|
Mirasın Reddi | TMK m. 607 | 3 ay / 1 yıl |
Tenkis Davası | TMK m. 603 & BK m. 146 | 1 yıl / 10 yıl |
Vasiyetname İptali | TMK m. 590 | 5 yıl |
Mirasçılık Belgesine İtiraz | HMK m. 324 | 2 hafta |
Ortaklığın Giderilmesi Davası | HMK m. 4/I-c | Hak düşürücü süre yok; alacak niteliğindeki talepler 10 yıl |
Miras Paylarının İcra Takibi | İİK | 10 yıl |