Islah Harcı Nasıl Hesaplanır?
Hukuki süreçlerde tarafların, dava sırasında yaptığı değişikliklerin belirli kurallara tabi olduğu bir gerçektir. Bu değişikliklerin en yaygın ve önemli olanı ise ıslah işlemidir. Islah; tarafların dava dilekçelerinde, iddialarında veya taleplerinde yaptıkları düzeltme ve eklemeleri ifade eder. Ancak ıslah işlemi sırasında bir mali yükümlülük doğar: Islah harcı. Peki, ıslah harcı nasıl hesaplanır ve bu harç neye göre belirlenir?
Bu yazımızda, ıslahın hukuki tanımından başlayarak, ıslah harcının nasıl hesaplandığını, hangi kriterlerin etkili olduğunu ve dikkat edilmesi gereken noktaları tüm ayrıntılarıyla ele alacağız.
Islah Nedir? Hukuki Tanımı ve Önemi
Islah, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na göre bir davada taraflardan birinin, yargılama süreci devam ederken daha önce ileri sürdüğü bir iddiayı, talebi veya beyanı düzeltmesi ya da değiştirmesi anlamına gelir. Genellikle;
Maddi hataların düzeltilmesi,
Taleplerin artırılması (örneğin tazminat miktarı),
Yeni delillerin sunulması
gibi durumlarda başvurulur.
Islah, yargılamayı hızlandıran ve tarafların hak kaybını önleyen önemli bir müessesedir. Ancak özellikle talep artırımı yapılacaksa, bu işlemin bir ıslah harcı ödenerek gerçekleştirilmesi gerekir.
Islah Harcı Nedir?
Islah harcı, davada yapılan değişiklik ya da düzeltmenin bir mali boyutu olduğunu ifade eden yargılama harcıdır. Yani, dava dilekçesindeki talebinizin miktarını artırdığınızda, artırılan tutar üzerinden hesaplanan harcı mahkemeye ödemeniz gerekir.
Islah harcı, esas olarak iki temel unsurdan etkilenir:
Islah edilen (artırılan) tutarın miktarı
Davanın türü ve harç oranı (nisbi ya da maktu)
Islah Harcı Nasıl Hesaplanır?
1. Davadaki Talep Artışının Belirlenmesi
Islah harcının hesaplanmasındaki ilk adım, ne kadar talep artırımı yapıldığının belirlenmesidir. Örneğin, dava başlangıcında 50.000 TL tazminat talep etmişken, ıslah yoluyla bu miktarı 100.000 TL’ye çıkardıysanız, artış tutarı 50.000 TL olarak kabul edilir. Harç, bu ek tutar üzerinden hesaplanır.
2. Harç Türünün Tespiti
Hukuk sisteminde harçlar ikiye ayrılır:
Nispi Harç: Davada talep edilen para miktarına bağlı olarak oranlı şekilde alınır.
Maktu Harç: Belirli bir sabit tutardır ve talebin parasal büyüklüğünden bağımsızdır.
Islah harcı genellikle nispi harç kapsamında değerlendirilir. Bu durumda, artırılan tutarın belli bir oranı (%6,83 gibi) kadar harç ödenmesi gerekir.
3. Güncel Harç Oranlarının Uygulanması
Her yıl Harçlar Kanunu Genel Tebliği ile belirlenen oranlar dikkate alınır. 2025 yılı itibarıyla, nispi harç oranı %6,83 olarak belirlenmiştir.
🔍 Örnek Hesaplama:
İlk talep: 70.000 TL
Islah ile yeni talep: 120.000 TL
Artış: 50.000 TL
Nispi harç oranı: %6,83
Islah harcı = 50.000 x 0,0683 = 3.415 TL
Bu tutar, mahkemeye ödenmeden ıslah işlemi geçerli olmaz.
Islah Harcına İlişkin Önemli Noktalar
🧾 Harç Makbuzu Zorunluluğu
Islah işlemi yapılırken, hesaplanan harç tutarının ödendiğini gösteren harç makbuzu, dava dosyasına sunulmalıdır. Aksi takdirde ıslah geçerli sayılmaz.
📅 Islah Süresi
Genellikle yargılama süreci sona ermeden, hüküm verilinceye kadar ıslah yapılabilir. Ancak bazı durumlarda (örneğin ön inceleme duruşmasından sonra), sınırlamalar devreye girebilir. Bu nedenle sürelere dikkat etmek önemlidir.
🧮 Yanlış Harç Hesabı
Harç yanlış hesaplandığında, eksik ödeme durumunda ıslah işlemi geçersiz olabilir. Fazla ödeme yapılması halinde ise, geri alınabilmesi için iade talebi gerekir.
Sonuç: Islah Harcı Hesaplamasında Uzman Desteği Şart
Islah, davalarda en sık başvurulan usuli işlemlerden biridir. Ancak talep artışı gibi durumlarda, yanlış ya da eksik harç hesaplaması hem zaman hem de hak kaybına yol açabilir. Bu nedenle ıslah harcı hesaplama işlemlerinin dikkatle ve güncel mevzuata uygun biçimde yapılması gerekir.
Eğer siz de davanızda ıslah yapmayı planlıyorsanız ya da harç hesabınız konusunda emin değilseniz, Berkay İnci Avukatlık ve Arabuluculuk ile iletişime geçerek uzman desteği alabilirsiniz. Deneyimli hukuk ekibimiz, ıslah sürecinizi yasalara uygun, doğru ve hızlı şekilde yürütmenize yardımcı olur. Hemen şimdi danışmanlık alın, sürecinizi güvence altına alın!